Vegalogisch

< Terug

Wat is Waterkefir nou precies - Het woord Kefir is afgeleid van keyfir = ‘je goed voelen’. Wat al indiceert dat het ook iets doet voor je lijf. Kefir is een gefermenteerde drank. Zoals de naam al zegt is water de basis van waterkefir . Iedere kefirkorrel bestaat uit een unieke kolonie van  bacteriën en gisten die samenwerken. De korrels zijn glazig en hoekig van vorm. Deze korrels fermenteren suiker in water tot een gefermenteerde drank. Door toevoeging van fruit en het koolzuur dat hierbij ontstaat, lijkt deze drank op een frisdrank.

 

Fermenteren - Fermenteren is het proces waarbij schimmels, bacteriën en gisten worden gebruikt om een voedingsmiddel te maken. Het is nooit echt weg geweest, maar nu weer een opkomende trend. Door het proces van fermentatie verandert de zuurgraad, geur, smaak of uiterlijk van een voedingsmiddel. Het zal je verbazen hoeveel gefermenteerde producten we al eten zonder er bij stil te staan. Denk aan zuurkool, koffie, zuurdesembrood, yoghurt, tempé, sojasaus, bier, wijn, kimchi, azijn, brood, augurken en droge worst als voorbeeld. De techniek van fermenteren wordt al eeuwen gebruikt, vooral om voedingsmiddelen langer houdbaar te maken, maar ook om de smaak te veranderen en voedsel beter verteerbaar te maken. Ziekteverwekkende stoffen worden uitgeschakeld door de melkzuurbacteriën, die ontstaan bij het fermentatieproces. Bij  het fermenteren van voedsel ontstaan daarnaast ook probiotica, dat zijn de goede bacteriën om je darmflora te optimaliseren.

 

Het verschil tussen waterkefir en melkkefir - Waterkefir leeft van suiker, melkkefir van melksuiker. De variatie in bacterie- en giststammen is verschillend in waterkefir en melkkefir. Waterkefir is water met micro-organismen (niet per definitie meer of minder dan in melkkefir) en veel B-vitamines. Melkkefir bevat ook micro-organismen en uiteraard de voedingsstoffen die in melk voorkomen, zoals eiwitten, vetten, vitamines, mineralen, sporenelementen. Daarmee  is waterkefir geschikt voor veganisten en melkkefir niet.

 

Voedingswaarde - De vitaminen die in waterkefir worden gevonden, zijn vitamine B1, B2, B6, B8 en B12, vitamine C, D en K en antioxidanten. En voor de geïnteresseerden, de bacteriën zijn afkomstig uit drie groepen: Lactococcus Lactis, Leuconstoc en 7 soorten Lactobacillen. De gisten komen ook in drie groepen voor: Kluyveromyces, Candida en Saccharomyces. In totaal kunnen er circa 15 verschillende maar soms wel meer dan 23 verschillende soorten gisten aangetroffen worden. Verder bevat ieder stam wel 30 tot 40 verschillende micro-organismen. Iedere kefirkorrel is als een team op zich, vol met bacteriën en gisten die samen het fermentatiewerk doen. Voor de duidelijkheid, we praten hier wel over echte waterkefir. Veel commerciële drankjes uit de supermarkt bevatten niet de goede bacteriën, gisten en micro-organismen die hier genoemd worden.

 

Invloed op je darmflora - Het is aan te raden om dagelijks gefermenteerd voedsel, zoals waterkefir te nemen. Darmbacteriën en andere micro-organismen die in je darm wonen zijn namelijk passanten. Ze blijven niet zo heel lang in je darm. Een minder lekker onderwerp, maar de helft van je ontlasting bestaat uit bacteriën die je lichaam verlaten. Bovendien zijn er heel wat processen die leiden tot extra verlies van darmbacteriën, zoals infecties en ontstekingen. Waterkefir bevorderd je stoelgang en zorgt er voor dat de bacteriën steeds weer aangevuld worden om hun werk te doen en jou gezond te houden.

 

Probiotica en Antibiotica - Kefir is een natuurlijke probiotica die de darmbacteriën activeert en verbeterd. We hebben allemaal ook wel eens een antibioticakuur gehad. Dit doodt niet alleen de slechte bacteriën, ook goede bacteriën overleven het niet. Dit kan aardige gevolgen voor je gezondheid kan hebben. In hoeverre probiotica of kefir dit allemaal kan voorkomen, is nog niet volledig aangetoond, maar onderzoeken geven goede resultaten. Het is daarom aan te raden om ook extra probiotica of kefir te gebruiken tijdens en na een antibioticakuur. Er zijn goede aanwijzingen dat het de balans in de darm herstelt en dat het helpt tegen ontstekingen en allergieën. Dat maakt een probioticum met heel veel verschillende levende stammen (zoals kefir) ook zo waardevol voor je gezondheid.

 

Suiker en alcohol - Vaak hoor je de opmerking dat er veel suiker in zou zitten. De kefirkorrels leven op suiker. Veel mensen denken dat ze veel suikers binnen krijgen. De clou is dat de kefirbacteriën en gisten juist de suikers omzetten, zodat gezonde melkzuurbacteriën ontstaan. In goed gefermenteerde kefir zit daarom nog maar een minimale hoeveelheid suiker (minder dan 2 gram/liter): de bacteriën hebben het bijna allemaal opgebruikt. Een bijproduct van het fermentatieproces is een hele kleine hoeveelheid alcohol van maximaal 0.2%, waardoor kefir ook als alcoholvrij bestempeld mag worden. Dit is zo weinig dat het verwaarloosbaar is. Dus je zult er niet dik of dronken van worden.

 

Zelf kefir maken - Waterkefir is makkelijk thuis te maken. Je kunt gedroogde korrels kopen en opstarten volgens instructie, maar en zijn ook levende korrels te krijgen. Op facebook is er een groep genaamd “Waterkefir” waar je een oproep kunt doen aan mensen met een overschot aan korrels in jouw buurt. De korrels nemen toe in gewicht, waarbij de omgevingswarmte invloed heeft op de groei en koolzuurvorming. Kefir maak je in 1 of 2 fermentaties. Na de eerste  fermentatie is hij drinkbaar, maar in de 2e fermentatie kun je met smaken gaan experimenteren.

 

De 1e fermentatie maak je in een weckpot van een liter. Vul deze met 1 liter water en 40 gram biologische suiker*. Dit bevat minder verontreinigingen en meer mineralen dan gewone suiker. Roer dit door tot de suiker opgelost is. Voeg 80 gram waterkefirkorrels toe en sluit de pot. Laat dit ongeveer 2 dagen staan op kamertemperatuur. Giet daarna de waterkefir af in een fijnmazig vergiet en gebruik de korrels opnieuw voor je volgende batch of je zet ze op suikerwater weg in de koelkast tot je ze weer wil gebruiken. Zo blijven ze maanden goed mits je af en toe wat suiker toevoegt.

 

Bij de 2e fermentatie voeg je 25% vers afgespoeld fruit, sterke thee of sap toe voor de smaak. In tegenstelling tot instructies die op internet circuleren, wil je dit niet in de 1e fermentatie omdat je hiermee je basis korrels kunt vervuilen. Dit laat je ook een dag of 2 staan op kamertemperatuur, waarna je het weer afgiet. De gisten op het fruit zorgen voor een extra fermentatie waardoor de fruitsuikers opgebruikt worden en koolzuur onstaat. Je kunt de kefir het beste in plastic flessen bewaren in of buiten de koelkast. Het  fermenteert namelijk nog wat door en een glazen fles zou kunnen exploderen, ook in je koelkast.

 

*Gebruik afwisselend 3 x witte biologische suiker en 1 x biologische voor extra mineralen. Met alleen rietsuiker krijgen de kefirkorrels te veel mineralen en kunnen ze slijmerig worden.

 

Fabeltjes - Er wordt vaak gezegd dat je geen RVS lepel en vergiet mag gebruiken, maar dat je met een houten lepel en een plastic vergiet moet werken omdat je anders de korrels dood. Dit is een fabeltje. Voor goede fabrieksmatige kefirdranken wordt altijd RVS gebruikt. De kefir is zo kort in contact met dit materiaal dat het geen enkel effect heeft.

 

En ter afsluiting, een gezond mens kan prima één glas waterkefir per dag drinken. Met 100 ml kefir per dag krijg je je dagelijkse behoefte aan goede bacteriën al binnen. Maar het advies is om met een paar kleine slokjes beginnen. Je darmen gaan er namelijk meteen flink mee aan de gang Verspreid over de dag kun je dit langzaam opbouwen naar meerdere slokjes per keer en vervolgens naar een glas per dag.

 

Witlof en de smakelijke groenten van Judith Klappers, Vegalogisch

 

 

*Bron Smaakpark Ede in samenwerking met universiteit Wageningen en Rineke Dijkinga.